Bomen inmeten

Niels Woltman, Projectleider Geo bij Geomaat, vertelt.

Bij plannen voor de (her)ontwikkeling van de openbare ruimte wordt er vaker rondom de bestaande bomen ontworpen, dan dat de bomen moeten wijken. Hiervoor brengen wij bomen en ander groen in kaart. Voorafgaand aan het meten bepalen wij altijd de efficiëntste methode om data in te winnen: met een Total Station en GPS, handscanner of met de Streetmapper. In stedelijk gebied meten we voornamelijk handmatig en langs provinciale wegen kiezen we vaak voor de Streetmapper.

Bomen handmatig inmeten
Onze eerste stap is de stampositie bepalen. Dit doen we door met de tachymeter het middelpunt van de stam te meten. Daarna bepalen we de kruinlijn en de NAP-hoogte bij de stamvoet. Ook bepalen wij de houtopstanden, dit is een groenvlak waarbij de vegetatie hoger dan twee meter hoog kan worden. Alleen wanneer de vegetatie hoger is dan twee meter, dan wordt het een houtopstand. Wij leveren een nauwkeurig rapport aan onze opdrachtgevers. Dit is een PDF met daarin een overzicht van alle boomposities, kruinlijnen en de houtopstanden.

Bomen scannen met de Streetmapper
Wij zetten de Streetmapper in bij het scannen van bomen langs de weg die vanaf de weg zichtbaar zijn. Door de positie van onze 3D-laserscanner op de Streetmapper, scannen wij zowel naar voren als naar achteren waardoor er een goed beeld ontstaat van de bomen. Wij scannen met circa 2.000.000 punten per seconde en een hoge nauwkeurigheid (van 5 millimeter). Wij gebruiken onze zelf ontwikkelde tool om boomgegevens uit de ingewonnen data te halen.

Voordelen inwinnen met de Streetmapper

Lange trajecten snel en efficiënt ingemeten
Geen verkeersmaatregelen nodig
Boomgegevens (zoals hoogte en breedte) nauwkeurig bepaald
Eenmalig inwinnen, meervoudig gebruik
De ingewonnen data kan voor verschillende doeleinden worden gebruikt

Ontwerp
Bij plannen voor de (her)ontwikkeling van de openbare ruimte wordt er vaker rondom bestaande bomen ontworpen, dan dat bomen moeten wijken. De ingewonnen data geeft een goed beeld van de huidige situatie van de bomen. In het ontwerp kan rekening gehouden worden met de huidige en toekomstige hoogte en breedte van de boom.

Doorrijhoogte bepalen
Voor hoog verkeer, zoals vrachtwagens, kan de doorrijhoogte bepaald worden voor alle kritieke punten. Hiermee kan het snoeibeleid aangepast worden, zodat vrachtwagens of zwaar transport gegarandeerd vrije toegang hebben.

Boomanalyses
De ingewonnen data bevat veel boomgegevens. Een boomspecialist hoeft hierdoor niet altijd het veld in, maar kan op basis van de boomgegevens analyses uitvoeren. Door jaarlijks op hetzelfde moment te scannen, monitoren we de bomen op groei.

Bijwerken BGT
Wij gebruiken de ingewonnen data ook om de BGT bij te werken. Hiervoor passen wij onze geautomatiseerde mutatiesignalering toe: die controleert of er bomen missen in de BGT of dat er nog bomen staan die inmiddels zijn verdwenen.

Karteer Annotatietool: boomgegevens in beeld
Wij hebben veel ervaring in bomen inmeten. In totaal voerden we 20 projecten uit in samenwerking met Stedelijk Groen. Eén van deze projecten is het gebied rond het Eemskanaal in Groningen, tussen het Damsterdiep en de Sontweg. Dit verandert de komende jaren in een nieuw woon-werkgebied: Stadshavens. Stadshavens wordt een groene, stedelijk wijk waar je prettig kunt wonen, werken en verblijven. Met de herinrichting van de Stadshavens moet het huidige groen in kaart gebracht worden. In opdracht van Stedelijk Groen brengen wij de bomen en al hun bijbehorende specificaties in kaart. Door het in kaart brengen van de bomen kan er bepaald worden of de bomen kunnen blijven staan of dat ze verpoot of gekapt worden.

Bomen en groen in kaart
De bomen en het groen brachten wij in kaart met een Total Station. Ook bepaalden we de houtopstanden. Voor de gemeente is het van belang om voldoende groen te hebben in een woonwijk. Als het groen ergens weg wordt gehaald, dan moet het ergens anders weer gecompenseerd worden. Tijdens onze metingen in Groningen hebben wij ook Japanse Duizendknoop gevonden. Dit is een zeer agressieve plant die zelfs door civiele werken heen haar wortels slaat. Deze hebben wij apart in kaart gebracht.

Wij leveren een nauwkeurig rapport aan onze opdrachtgevers. Dit is een PDF met daarin een overzicht van alle boomposities, kruinlijnen en de houtopstanden. Ook hebben wij de oppervlakten bepaald van alle houtopstanden. Dit hebben wij in Shape, DWG en PDF geleverd. Een shapefile is een uitwisselingsformat die in elk GIS-pakket ingeladen kan worden voor informatie en analyse.

Bomen Effecten Analyse
Iedere gemeente vindt groen in de gemeente belangrijk, zo ook de gemeente Groningen. Daarom houden ze bij de herinrichting van een stedelijk gebied altijd een BEA, dit is een Bomen Effecten Analyse. Dit is een gestandaardiseerde beoordeling waarin alle elementen van de bestaande bomen in te vinden zijn. Wij helpen de Stedelijk Groen aan deze gegevens.

Website Geomaat

 

Het bericht Bomen inmeten verscheen eerst op Platform voor de Bouw-, Infra- en Geo-ICT professional.